antinatalizm

[linkler]
  • antinatalizm, doğum karşıtlığı olarak türkçe'ye çevrilebilir. yunanca kökenli "karşıtlık" anlamına gelen "anti" kelimesi ile latince "doğum" anlamına gelen "natalis" kelimelerinin birleşimiyle oluşmuştur. antinatalizm'in doğurmayı tercih etmemek gibi bir hayat tarzı görüşünden farklı bir felsefi düşünce olduğunu söylemek gerekir. antinatalizm, dünyaya bilinçli varlık getirmenin ve hatta yapay zekalar yaratmanın etik olmadığını savunuyor. (1)

    görüşün gerekçelerini bazı filantropik argümanlar ile vereceğim. ilki: "asimetri" argümanı. david benatar'a göre üremek yanlıştır çünkü dünyadaki acı ve haz arasında asimetrik bir ilişki söz konusudur. acının yokluğu, ortada bunu tecrübe edecek kimse yoksa bile iyi bir şeydir. hazzın yokluğu ise bundan etkilenecek kimse yoksa kötü bir şey değildir. yani;

    1.acının varlığı kötüdür,
    ve
    2.hazzın varlığı iyidir

    ama benatar'a göre aynı simetri acının yokluğu durumunda geçerli değildir:

    3.acının yokluğu iyidir, bunu kimse tecrübe etmese bile.
    ama
    4.hazzın yokluğu kötü değildir, (bundan olumsuz anlamda etkilenecek kimse olmadığı durumda)

    ikinci argüman, "yalancı memnuniyet" argümanı. çoğu insan yaşamanın güzel olduğundan, hayatta olmanın memnuniyet verdiğinden bahsedebilir fakat benatar'a göre bunlar yalancı memnuniyetlerdir. insanlar pollyanna prensibiyle güzel anılarını hatırlamaya ve bunları anlatmaya daha yatkındırlar ama acı çekmeden ya da en ufak bir mutsuzluk yaşamadan hayata devam etmek mümkün değildir. dünyaya acı çekeceğini yahut olumsuz deneyimler yaşayacağını bildiğimiz birini getirmek ise ahlaki açıdan doğru olamaz.

    üçüncü argüman; "alındığı varsayılan rıza" argümanı. dünyaya bir canlı getirirken rızasını almamız mümkün olmadığından bunu yapmak etik değildir, diyor özetle. (2)

    kaynak:
    1- antinatalism. (2017). realtalkphilosophy.org. antinatalism
    2- arguments