pythagoras kimdir?

hakan yücefer hocanın 23.10.2023 tarihli dersinde alınmış notlar:

pythagoras'ı bir filozof gibi düşünmek yerine pythagorasçılık'ı bir tarikat, öğretinin etrafında birleşmş bir grup olarak düşünmek daha faydalıdır. zaman içinde pythagoras ile pythagorasçılık birbirine karışmıştır ki ahmet arslan'ın da kitabında pythagoras ve pythagorasçılık şeklinde başlık atmasının sebebi budur.

pythagoras mö 6. yy'da doğmuştur. samosludur. samos'un tiranıyla arası bozulduktan sonra kroton şehrine yerleşmiştir. kroton'da çok sonraları yeni platonculukla da karışarak çok uzun süre etkili olacak okulunu kurmuştur. i.s. dördüncü yüzyıla kadar öğretisi yaşamayı sürdürmüştür. bugün bildiğimiz tarikatçılığın ilk örneklerinden sayılabilir.

pythagorasçılar ile ilgili bildiklerimiz
1- ruhun ölümsüzlüğüne inanıyor gibiler. bu fikir milet okulunda hiç görülmeyen bir fikir. pythagorasçılar fizikçi değiller. bildiğimiz anlamıyla doğa bilimcisi olarak görülemezler.

2- ruhun beden değiştirdiğine, ruhun göç ettiğine de inanırlar. dayak yiyen bir köpek görünce "durun o benim ölmüş arkadaşımın ruhu, çığlığından tanıdım" diyor pythagoras bir anlatıya göre.

3- vejetaryenler. ruh hayvana dönüşebildiği için özel günler hariç özellikle et yemiyorlar. özel günlerinde arkadaşlarının ruhunu yiyorlar gerçi ama onu şimdi karıştırmayalım.

4- 217 erkek 17 kadın lideri var. kadınla erkek arasında bir doğa farkı yok derece farkı var. kadınlar erkeklerde daha az erdemli sadece ama ruh göçerken kadın ya da erkek olabildiği için kadın liderlere karşı da hoşgörülüler. 17'ye karşı 217 aşırı bir fark gibi görünse de aslında 17 kadın lider bile dönemin koşulların düşünüldüğünde cinsiyet konusunda aşırı derecede ileri bir bakış açısına sahip olduklarını söyleyebiliriz.

5- pisagorcular matematikle doğrudan bağlantılı. örneğin adalet karedir çünkü karenin her yanı eşittir, 5 evliliğin sayısıdır zira 2 kadın 3 erkektir gibi numerolojik inançları var. yalnız sayı sistemleri henüz sıfırlı sisteme geçmediğinden matematiği bizim düşündüğümüz gibi değil geometri üzerinden düşünüyorlar.

6- bir yandan da müzik sistemleri var. gök cisimlerinin dönerken çıkardığı bizim duyamadığımız müzikler arasındaki matematiksel bağlantıyı görmek gibi bir amaçları var.

7- içe kapanık bir tarikat. irrasyonel sayıları buluyorlar ancak bunun doğanın irrasyonelliğine işaret ettiği için paylaşmıyorlar. bu bilgiyi paylaşan bir kimseyi öldürdüklerine dair bir rivayet mevcut.r

8- bu öğretinin esas amacı ruhun kurtuluşu.

9- siyasete karışıyorlar ve kroton başta olmak üzere idareyi ele geçiriyorlar. bir ara halk isyan edip pisagorcuları öldürüyor. osho'nun tarikatı gibiler.

10- pythagoras'ın ölümünden sonra iki gruba ayrılıyorlar
10.a. kulaktan duyarak pythagorasçılığı öğrenenler.
10.b. bir de matematikçiler var. bunlar pythagorasçu teoriye hakim.

11- cemiyete giren kişiler 5 sene boyunca hiç konuşmuyorlar, önce susmayı öğreniyorlar.

pisagorcular fizik ve matematik tarihinde epey önemli yerleri var. kopernik kendi kitabını yazarken pisagor'u anıyor. dünyanın küre şeklinde olduğunu söyleyen ilk kişiler olabilir.

sırf mükemmel sayı olan 10'a tamamlamak için antikton diye bir anti-dünya varsayıyorlar.