• -harfler için özür-

    pozitif bilimler anlaminda degil ama ruhani bilimler anlaminda ilim, bilgi sahibi olmak. bilgelik.
    aslinda pek cok anlami olan, birkac satirda gecistirilemeyecek bir sozcuk hikmet. ben basligi acma adina yaziyorum ama bu sozcuk hakkinda, altina daha pek cok bilgi girilmesi gerekir.
    tasavvufta belli bir asamaya gelindigi zaman hikmet sahibi de olunur ve bu hikmet sahipleri, gerceklerin altinda yatan gercekleri gorebilirler. onlara her turlu gizli bilgi malum olur. hatta yurudukleri yolun altinda bir gizli hazine olsa onu bile gorebilirler ama artik dunya malindan gectikleri icin bu maddi seyler onlari hic ilgilendirmez. (zaten belki de bu nedenle hikmet sahibidirler.*)
    hikmetinden sual olunmaz sozunun allah icin soylendigine cok sahit olmussunuzdur. bu soz; "allah, dilediğini yapar, niçin, neden öyle yaptığı ancak kendine malumdur." anlamindadir.
    bu sozcugun eski cagdaki sophia (felsefe) sozunu de karsiladigini soyleyebiliriz.
    'a'yı degil 'i'yi uzun okudugunuz hakim sozcuguyle de iliskilidir -yargic anlamindaki hakim degil yani- . bu 'i'si uzun olan hakim; bilge, alim, filozof anlamlarina gelir.

    ekleme: yazidaki bir sozcugu duzeltmek icin yeniden okurken aklima yunus emre'nin bu sozle ilgili bir hikayesi geldi:
    yunus emre'nin menkıbevi hayat hikayesinde; bir kitlik zamaninda biraz yardim icin haci bektas'in dergahina dogru yola koyulan yunus, eli bos gitmeyeyim diye heybesini agaclardan topladigi alıç meyvesi ile doldurur. huzura vardiginda haci bektas ona sorar; "aliclarin karsiliginda, her alica karsilik on hikmet ister misin?" yunus, hic dusunmeden; "yok, koyumun himmete ihtiyaci var." der. haci bektas her seferinde azaltarak soruyu tekrarlar, ucuncusunde yeniden sorar; "hikmet mi, himmet mi?" diyerek. yunus koylusune verdigi sozun derdindedir, himmeti tercih eder. himmeti de bugday olarak alir. tam donus yolunda akli basina gelir, hemen geri doner ama artik is isten gecmistir. haci bektas, yunus'un alacagi hikmetin artik kendisinde degil, tapduk emre'de oldugunu soyler ve yunus'u gonderir. hikaye devam ediyor* ama hikmetle ilgili kismi bu kadar.