1- "eksik olmasın sizden zenginlik, ey efesliler, kötü olduğunuzun belli olması için."
2- "efeslilere yakışan, yetişkin insanların hepsinin kendilerini asmaları ve şehri yetişkin olmayanlara bırakmalarıdır. onlar ki en değerli adamları olan hermodoros'u "içimizden hiçbiri en değerli olmasın; olursa da başka yerde ve başkalarının yanında olsun" diyerek kapı dışarı etmişlerdir."
3- "bu logos'un ezeli-ebedi hakikatini insanlar anlamaz; ne onu duymalarından önce, nede onu ilk duyduklarında"... "köpekler, tanımadıkları insanlara havlarlar"... "eşekler, smanı altına tercih ederler"... "bir tek kişi benim için on bin kişidir, eğer mükemmel ise" ... " doğru olan, tek bir kişinin iradesine itaat etmektir."
4- "geceleri coşup dolaşanları (dionizosçular), sihirbazları (doğulu rahipler), bakkhoları, mainadları (dionizos'a tapınan erkek ve kadınlar), mystleri (gizli din dernekleri) ateş kavrayacaktır. insanlar arasında adet olan mysterialara girmek dinsizliktir. "
5- "çok şey bilmek aklı eğitmez: eğer eğitseydi, hesiodos ( (bkz: hesiodos kimdir?) ), pythagoras ( (bkz: pythagoras kimdir?) ), ksenophanes ( (bkz: ksenophanes kimdir?) ) ve hekaitos'u eğitirdi.
6- "çoğunun öğretmeni hesiodos. en çok onun bildiğini sanıyorlar; o ki gecenin ve gündüzün bir olduğunu bile anlayamamıştır." ... "pythagoras, yalancıların başıdır." ... "homeros, oyunlardan atılmaya ve kamçılanmaya layıktır; bir de arkhilokhos."
7- "delphoi kahininin efendisi düşüncesini ne ifade eder, ne gizler; onu bir işaret ile gösterir."
8- "herkes için aynı olan bu dünyayı tanrılar veya insanlardan hiçbiri yapmamıştır. o her zaman ateş olmuştur, şimdi ateştir ve her zaman ateş olarak kalacaktır: ölçüyle yanan ve ölçüyle sönen canlı bir ateş."
9- "nasıl ki bütün mallar altınla, altın ise bütün mallarla değiş tokuş edilirse, her şey ateşle, ateş ise her şeyle değiş tokuştur."
10- "homeros, 'tanrılar ve insanlar arasında keşke çatışmalar sona erseydi' demekte haksızdır; o evreni ortadan kaldırmak istediğinin farkında değildi. çünkü eğer onun isteği yerine gelmiş olsaydı, her şey yok olurdu."
11- "savaş her şeyin babası ve kralıdır. o bazılarını tanrı, bazılarını insan yapar. bazılarını köle, bazılarını özgür kılar."
12- "savaşın her şeyde ortak olduğunu ve savaşın adalet olduğunu, her şeyin savaşla doğup savaşla ortadan kalktığını bilelim."
13- "ölümlüler, ölümsüzler; ölümsüzler, ölümlülerdir. biri diğerinin ölümüyle yaşar; diğerinin hayatıyla ölür." ... " bir dairenin çemberinde başlangıç ve bitiş, aynıdır." .... "iyi ile kötü birdir." ... "aynı şeydir yaşayanla ölmüş, uyanıkla uyuyan, gençle ihtiyar; çünkü bunlar değişince onlardır ve onlar değişince de bunlardır." ... "keçeci mengenesinin düz ve eğri yolu bir ve aynıdır." .... "inen ve çıkan yol, bir ve aynıdır."
14- "aynı nehirlere iki defa inemezsin" ... "çünkü aynı nehirlere inenlerin üzerine her zaman yeni sular gelir."
15- "zaman dama oynayan bir çocuktur; hükümdarlık gücü, bir çocuğun gücüdür. "
16- "insan, tanrı tarafından küçük çocuk olarak çağrılır, nasıl ki çocuk da yetişkin tarafından öyle çağrılırsa" ... " en bilge insan, tanrı'yla karşılaşırsa bilgelik, güzellik ve bütün diğer şeyler bakımından bir maymundur." ... "en güzel maymun, insanla karşılaştırılırsa çirkindir." ... " deniz suyu en temiz ve en pistir. balıklar onu içebilirler ve onlar için o kurtarıcıdır. buna karşılık insanlar için o içilemezdir ve öldürücüdür."
17- "insanlar eğer adaletsizlikle varolmasaydı, adaletin adını bilmezlerdi" ... " insanların arzu ettikleri her şeyi elde etmeleri iyi değildir." ... "sağlığı ve zevki kılan hastalık, iyiyi iyi yapan kötü, doymayı hoş kılan açlık, dinlenmeyi hoş kılan yorulmadır."
18- "bir adam sarhoş olunca, ruhu nemli olduğundan, yetişkin olmayan bir çocuk tarafından sallana sallana nereye gittiğine dikkat etmeden götürülür."
19- "düşünce, herkeste ortaktır." ... "ortak olanı izlemeliyiz; ama insanların çoğu sanki kendilerine mahsus özel bir bilgelikleri varmış gibi yaşamaktadırlar" ... "uyanık olanların dünyası ortaktır; ama uyuyanların her biri kendi dünyalarına döner".
20- "bilgeliği seven insanlar çok şey bilmelidirler." ------ "insanı varlık bilgeliğe sahip değildir."
21- "gözler ve kulaklar insan için kötü tanıklardır, eğer ona sahip olanlar barbar ruhlara sahipse." ----- "gözler kulaklardan daha iyi tanıklardır."
arslan, a. (2011). sokrates öncesi ve yunan felsefesi (4. bs). istanbul bilgi üniversitesi yayınları. sf. 179- 209.
hoş: tümü
|
bugün
başlıkta ara
-
-
(bkz: herakleitos kimdir?)
herakleitos'un felsefesinde savaş konseptinin özel bir yeri olduğunu görüyoruz.
"kosmos ebedi yaşam boyunca devirlere göre sırayla ateşten doğar ve tekrar ateşe geri döner; bu ise nasibe göre olur. karşıtlardan oluşa yönlendirene savaş ve çatışma denir [b80], büyük yangına yönlendirene ise anlaşma ve barış, değişim yukarı ve aşağı giden yoldur ve kosmos buna göre oluşur."(1)
"herakleitos "tanrıların ve insanların yol açtığı kavga yok olsun" {homeros, ılias 18.107} diyen ozanı kınıyor. çünkü tiz ve pes sesler olmazsa ahenk olmaz, birbirinin karşıtı olan dişi ve erkek olmazsa canlı olmaz."(2)
"halkın tıpkı sur için olduğu gibi yasa için de savaşması gerekir."(3)
"savaş her şeyin babasıdır, her şeyin kralıdır: kimilerini tanrı, kimilerini ise insan olarak ortaya çıkarır; kimilerini köle kimilerini ise özgür kılar."(4)
kaynak
1- herakleitos. (2016). fragmanlar: testimonia, fragmenta, imitationes (g. şar & e. yıldız, çev.; 1. baskı). dergâh.sf.53.
2- a.g.e. , sf.127.
3- a.g.e. , sf.157.
4- a.g.e., sf.163.