• yaklaşık 2.4 milyar yıl önce yaşanan büyük oksidasyon olayı neredeyse her şeyin başladığı zamandır. önce fotosentezi keşfeden küçük yeşil köleler bir zaman sonra dünya üzerindeki her yaşam tomurcuğunu kelimenin tam anlamıyla öldürücü gaza (oksijen) maruz bırakmış, belki bir hücre hariç hepsini yok etmiştir. o hücre ki fotosentez yapmayan tüm canlıların atasıdır.

    yukarıdaki cümleler benim, lakin eskiden okuduğum, konuya hacimli eserinin neredeyse bir cildini (altının biri) ayırmış hoimar von ditfurth konuyu akıcı dille ve detaylarıyla anlatmıştır. bu vesileyle bu kitabı okumayı herkese hararetle tavsiye ediyorum, kesinlikle dünyaya farklı bakacaksınız.

    kaynak:
    ditfurth, hoimar von, (1996), dinozorların sessiz gecesi, 2. cilt, alan yayıncılık.
    ya da
    ditfurth, hoimar von, (2007), başlangıçta hidrojen vardı, cumhuriyet kitapları.

  • "4 milyar yıl önce ortaya çıkan ilk yaşam formları, prokaryot denen (çekirdekleri ve organelleri olmayan) basit hücrelerdi. ama 2 mil­yar yıllık yeni bir evrim aşamasının ardından, hücre çekirdeği de dahil olmak üzere zarla çevrili organellerin bulunabileceği ökaryo­tik hücreler ortaya çıktı. ve günümüzden 600 milyon yıl önce de, daha ileri karmaşıklıktaki çok hücreli organizmaları (bitkiler ve hay­vanlar) ortaya çıkaran evrimsel geçiş gerçekleşti."

    kaynak
    maynard smith, j., & szathmáry, e. (2010). the major transitions in evolution (reprinted). oxford univ. press.

    pross, a. (2016). yaşam nedir? (r. gürdilek, çev.). metis yayınları. sf.123.

  • kambriyen patlaması, yani yaklaşık 542 milyon yıl önce kambriyen dönemin başlangıcında gezegendeki canlı çeşitliliğinde yaşanmış ani artış, çok büyük bir dönüm noktasırdır evrim tarihinde.