(bkz: teleonomi nedir?) sorusuna verilmiş yanıtları gpt4o'nun içinden aşağıdaki gibi seçtiği güzide kitap.
1. colin pittendrigh (1958)
pittendrigh, teleonomiyi "dışsal" teleoloji (aristotelesçi veya dini) ile "içsel" amaçlılık ve yaşam sistemlerinin hedef yönelimi arasındaki farkı vurgulamak için kullanmıştır. bu sistemler evrimsel süreçlerin ve doğal seçilimin ürünleridir (roe & simpson, 1958
2. theodosius dobzhansky (1977)
dobzhansky, teleonomiyi "içsel, ya da doğal teleoloji" olarak tanımlar ve canlı dünyasında evrensel olduğunu belirtir. yaşamın temel projesi olarak amaçlılık, organizmaların gelişim tarihi boyunca birikmiştir (dobzhansky et al., 1977)
3. jacques monod (1971)
monod, teleonomiyi tüm yaşam biçimlerinin ortak temel özelliklerinden biri olarak tanımlar: "bir projeye veya amaca sahip olan varlıklar" olarak (monod, 1971, s. 9)
4. ernst mayr (1974)
mayr, teleonomiyi önceden belirlenmiş bir hedef ve bu hedefe ulaşmayı yönlendiren bir süreç olarak tanımlar. bu süreç, bir "program" tarafından yönlendirilir ve kontrol edilir (mayr, 1974, s. 52)
5. samir okasha (2018)
okasha, teleonomiyi, organizma faaliyetlerinin ve süreçlerinin amaç veya hedef taşıdığı üç farklı biyolojik bağlamda kullanıldığını belirtir. bu bağlamlar, biyologlar ve filozoflar arasındaki tartışmalar, bilişsel etoloji ve evrimsel biyoloji pratikleridir (okasha, 2018)
6. lynn margulis ve dorion sagan (1995)
margulis ve sagan, evrimi "duyarlı bir senfoni" olarak tanımlar ve yaşamın temelinde seçme ve bu seçimlere göre hareket etme yeteneğinin olduğunu belirtir (margulis & sagan, 1995)
kaynakça
dobzhansky, t., ayala, f. j., stebbins, g. l., & valentine, j. w. (1977). evolution. san francisco: w. h. freeman.
margulis, l., & sagan, d. (1995). what ıs life?. new york: simon & schuster.
mayr, e. (1974). teleological and teleonomic: a new analysis. ın r. s. cohen & m. w. wartofsky (eds.), methodological and historical essays in the natural and social sciences (pp. 91-117). dordrecht: d. reidel.
monod, j. (1971). chance and necessity: an essay on the natural philosophy of modern biology. new york: alfred a. knopf.
okasha, s. (2018). agents and goals in evolution. oxford: oxford university press.
pittendrigh, c. s. (1958). adaptation, natural selection, and behavior. ın a. roe & g. g. simpson (eds.), behavior and evolution (pp. 390-416). new haven: yale university press.
hoş: tümü
|
bugün
başlıkta ara