spekülatif kurgu; edebiyatta ve ona bağlı görsel sanatlarda bilimkurgu, fantezi, korku, garip kurgu, doğaüstü kurgu, süperkahraman hikayeleri, ütopik ve distopik kurgu ile kıyamet-kıyamet sonrası kurgu gibi geniş bir yelpazede türleri içine alan terimdir. terim, bilim kurgu yazarı robert a. heinlein tarafından yaratılmıştır. yazar, terimi ilk kez 1948 yılında "spekülatif kurgu yazmak" başlıklı denemesinde ve 'bilim kurgu' terimine alternatif olarak kullanmıştır. fakat daha sonra bu terimi benimseyen yayıncılar, yazarlar ve okurlar onu bilim kurgudan fanteziye ve büyülü gerçekçiliğe kadar pek çok türü kapsayan bir şemsiye terim olarak kullanmaya başlamışlardır. yaratılan bu tanıma göre ise "spekülatif kurgu" terimini "realist" olmayan tüm kurgulara atfetmek mümkün.
not: kimi yazarlar; gerçekçi olmayı aşan ve bildiğimiz şehirler-yer isimlerine (yani bildiğimiz dünyaya) sahip olsalar da buralarda hayali bir başka evren yaratmayı amaçlamış eserleri spekülatif kurgu başlığı altına koymaktadırlar.
1960lar ve 1970lerde spekülatif kurgu terimi, aynı zamanda bilim kurgu türünü edebi açıdan aşağı gören bazı yazarlar tarafından sıklıkla tercih edilmeye başlamıştır. terimi popüler hale getirenler, bu tarihlerde judith merril ile yeni dalga akımını benimseyen diğer yazar ve editörler olmuştur.
terimi sıklıkla kullanan yazarlardan biri olan margaret atwood, zamanında hem kendi okurları hem de bilim kurgu okurları tarafından şiddetli eleştiriler almıştır. çünkü bilim kurgu türünü "marslılarla veya diğer gezegenlere yapılan yolculuklarla veya bunun gibi şeylerle dolu eserler" olarak tanımlamıştır. ona göre, bilim kurgu eğlenceden ibaretken spekülatif kurgu, okuyucuyu okuduğu kurguyla paralel olarak kendi dünyası hakkında yeniden düşünmeye iten niteliktedir.
kaynak: speculative fiction
hoş: tümü
|
bugün
başlıkta ara