"lydia kökenli bir sözcük olan tiran, bugün akla ilk olarak zulümü getirmektedir; özellikle yönetimini yönetilenler üzerindeki baskı ve eziyet sayesinde sürdüren yöneticilere tiran adı verilmektedir. oysa yunancasıyla tyrannos, iktidarı mevcut yasal düzenlemelerin dışında, ona aykırı bir biçimde ele geçirmiş ya da böyle ele geçirilmiş bir yönetimi devralmış kimseleri nitelemektedir. tiranlıklar özellikle m.ö. 7. yüzyıla doğru, aristokratik yönetimlerin giderek saygınlığını yitirmesiyle belirmeye başladı. tiranlık her ne kadar fazlasıyla kişisel bir vurgu içerse de esasta toplumsal dayanaklarından bağımsız bir biçimde düşünülemez. örneğin bazen zengin toprak sahipleri tiranlığı desteklerken bazen tam tersine, topraksız köylüler tiranlık rejiminin başlıca savunucusu olmuştur. kimileyin de tiranlık rejimleri dış siyasal aktörlerce polislerin başında özel olarak tutulmuştur. örneğin persler, ele geçirdikleri polislerde tiranları özellikle destekleyip yönetimde tutmuşlardır. tiranlığın zalimane yönetim anlamı giderek öne çıktığı için, siyasal bir küfür olarak kullanımına sıklıkla rastlanır. örneğin demokratik rejimlerin düşmanları için demokrasi, cahil kalabalıkların tiranlığından ya da kalabalıkları demagojiyle çekip çeviren kurnazların tiranlığından başka bir şey değildir. tiranlığın olumsuz içerimi öne çıktıkça yunan dünyasında tiranların öldürülmesi, yani tyrannicide genellikle olumlu, hatta kahramanca bir eylem olarak karşılandı."
kaynak
ağaoğulları, m. a., türk, d., yalçınkaya, a., yılmaz, z., & zabcı, f. (2012). sokrates'ten jakobenlere: batı'da siyasal düşünceler (3. bs). iletişim yayınları. sf.36.
hoş: tümü
|
bugün
başlıkta ara