freud'un ilk takipçilerinden olan psikolog wilhelm stekel'e atfedilen bir alıntı var:
"istatistik, verilerle yalan söyleme sanatıdır."
bir de mark twain'in benjamin disraeli'ne, kalan herkesin de mark twain'e ait olduğunu düşündüğü bir alıntı:
"üç çeşit yalan vardır: yalan, kuyruklu yalan ve istatistik"
araştırmaları için istatistik bilimini kullanan herkesin bilebileceği gibi aynı verilerle farklı sonuçlara varabilmek mümkündür. ancak, ingiliz dilini kullanan ecnebilerin "unrepresentative sample" olarak adlandırdığı bu safsata aynı veriyle başka sonuca varmak değildir. kısıtlı veriyle bir sonuca varmaktır. bu yönüyle bir çeşit aceleci genellemedir denebilir. (bkz: hasty generalization)
aslında "biased sample: önyargılı örneklem" ile beraber örneklem fafsatalarının alt kollarından biridir.
örnek:
fenerbahçe tribününde dinamo kiev maçı esnasında "putin" tezahüratında bulunan taraftarlara bakarak fenerbahçe taraftarının tümünü akılsız ve duyarsız zannetmek. görüldüğü gibi buradaki üç-beş kişi -diğer taraftarlar tarafından susturulsalar bile- yanlış örneklem safsatasına sebep olabilir ve taraftarın tümünü zan altında bırakabilir.
ek: (bkz: alfred kinsey)
kaynak:
flew, a. (1975). thinking about thinking: or, do ı sincerely want to be right? fontana/collins.
hoş: tümü
|
bugün
başlıkta ara