kaçak tramvay deneyi

bilinç ve duyguların iletişim halinde oldukları konusu hiç şüphesiz hepimizin bildiği birşey.
ancak beynimizde ki bazı bölümlerin nasıl iletişim halinde oldukları her zaman merak konusudur.
örneğin beynimizin 'limbik sistemi' yani duygusal dürtüleri ve hafıza oluşumunu kontrol eden bölüm ile 'frontal korteks' yani beynimizin en son evrilmiş bölümü, bilinçli düşünmeden sorumlu olan bölgesi arasında nasıl bir ilişki kurulduğuna ve bu ilişkide bölümlerin kendi içerisinde nasıl bir ayrım olduğuna yönelik bir çalışmada;

-harvard'dan joshua greene ve princeton'dan cohen yürüttükleri , çığır açıcı çalismalarda, beynin "duygusal" ve "bilissel" parçalarinin bir sekilde nasil ayristigini göstermislerdir.
bunun için, felsefenin meshur "kaçak tramvay" problemini kullanıyorlar. bu problemde bir tramvay bes kisinin üzerine dogru gidiyor ve siz be kisiyi kurtarmak için bir kisiyi öldürmenin dogru olup olmadigina karar vermek zorundasiniz. problemin çercevesi burada belirleyici oluyor. bir versiyonda, kolu çekerek tramvayin makas degistirmesini saglyorsunuz. böylece beş kisinin hayatı kurtuluyor ama tramvay diger yoldaki bir kisiyi öldürüyor. ınsanlarin %70 ila %90% bunu yapacaklarini soylüyorlar. ıkinci senaryoda kisiyi kendi ellerinizle tramvayin önüne itiyorsunuz. boylece tramvay duruyor ama ittiginiz kisi ölüyor. ınsanlarin %70 ila %90% bunu asla yapmayacaklarini soylüyorlar.
oranlar ayni ama kararlar tamamen farkli.-
robert morris sapolsky-davranış

kasıt olmaksızın kolu çekerek tramvayın yönünü belirleyen insanların beyinlerinde harekete geçen bölümler, su borusunu değiştirmek için alet çantasına baktığımızda karar verdiğimiz aleti alırkenki harekete geçen bölgeyle aynı. yani dorsal preforantal korteks(beyindeki en rasyonel,bilinçli,faydacı ve mantıklı kısmı).

ancak birini kendi ellenizle bile bile öldürme fikri, kişilerde dorsal prefrontal korteksi, duygusal sözlerle harekete geçen bir korteks bölgesini, amigdalayı (başta korku olmak üzere duyguların denetiminden sorumlu bölge) ve yine prefrontal korteksin ventral bölümünü yani karar alma sürecinde duyguların etkileriyle ilgili bölümün harekete geçirdiği gözlemleniyor.