bir kelime veya kelime dizisinin birden fazla anlam taşımasından kaynaklanan hata. vurgudan kaynaklı anlam değişmesi olan accentus ile karıştırılmamalıdır.
edebiyat derslerimizden hatırlayacağımız cinas sanatı bu safsatanın bilerek yapılanıdır. aşağıdaki örnekteki "yalvar" kelimesi hem bildiğimiz "yalvarmak" eylemini hem de "para" anlamını karşılıyor.
güzeller mihri-bân olmaz dimek yanlışdur ey bâkî
olur va'llâhi bi'llâhi hemân yalvarı görsünler
tek kelimeyle olması da şart değil, kelime öbeğinin başka bir anlamı karşılaması da mümkün.
türkçenin en büyük ozanlarından biri olan nil karaibrahimgil'in `bütün kızlar toplandık ` parçasından bir örnek verelim.
"bütün kızlar toplandık, toplandık toplandık
sorduk neden yıprandık? yıprandık yıprandık
biz onlardan hoşlandık, hoşlandık hoşlandık
şimdi niye zorlandık? zorlandık zorlandık"
bu safsata göz için değil kulak için olduğundan, "biz onlardan hoşlandık" kısmı duyulup, "bu şarkı zoofili imgeler içeriyor" çıkarımı yapılırsa; equivocation - cinaslı safsata peydah olur.
kaynak:
kelley, d. (2014). the art of reasoning: an introduction to logic and critical thinking (fourth edition). w. w. norton & company, ınc.
tolstoyevski, ı. (2022). safsatalar ansiklopedisi: kisaltilmis edisyon. epsilon yayinevi.
hoş: tümü
|
bugün
başlıkta ara