• duygudaşlık ahlakı kadar temel olmamakla birlikte onun kadar doğrudan da değildir ve sadece sapiense özgü olması muhtemeldir(1). hakkaniyet ahlakının karmaşıklaştığı nokta burasıdır zira sapiens biz grubu içine girdiği zaman kendisi dahil herkesi durumla ilgili sorumlu tutar ve suçlama, dışlama, bağlılık, güven gibi kavramların sosyal normlar olarak gruba yerleşmesini sağlar. adalet artık kişinin kendisi ile ilgili bir mesele olmaktan çıkmış, herkesin saygı göstermesi gereken bir kavram halini almıştır. hazır yeri gelmişken (bkz: ahlak mı dini yaratır din mi ahlakı?)

    tomasello duygudaşlık ahlakı ve hakkaniyet ahlakını tek bir cümleyle şöyle ayırıyor: "duygudaşlık saf işbirliği iken hakkaniyet birden fazla katılımcının çeşitli güdülerinden ileri gelen çok sayıdaki ve çatışan taleplere dengeli çözümlerin arandığı bir tür rekabet işbirliğidir.(1)"

    kaynakça:

    tomasello, m. (2017). insan ahlakının doğal tarihi (2. bs). koç üniversitesi yayınları.s.12