• 1400'ler sonunda 1500'ler başında portekizliler ve ispanyolların amerikalı yerlilerle yaptığı alışveriş. yerlilere bulaştırdıkları çiçek hastalığıyla onlar üzerinde kesin zafer kazanılması karşılığında ödedikleri küçük bir bedeldir frengi. avrupalılar nispeten çiçeğe bağışıktı, frengi ise yerlilerde yaygındı ama onlar için daha az tehlikeli bir versiyondaydı.

  • "amerika'nın keşfi" sürecinde biyolojik ve ekonomik şartlar, en az askeri şartlar kadar önemli. bu meseleye dair biraz okuma yapmak isteyenlere jared diamond'ın "tüfek, mikrop ve çelik" kitabını tavsiye ederim.